Opowiem Państwu o tomikach z drugiej serii Biblioteka Poezji Ukrainy „W obliczu wojny”, które są już w drukarni. Na początek „73 emocje” w przekładzie Agnieszki Wolny-Hamkało i moim.
Wiersze Iji Kiwej przylegają do nas trwale, napełniają nam kieszenie śniegiem z palonych w niebiańskiej bibliotece książek. I nawet, gdy je spłoszymy, niezdolni długo ustać na jednej nodze uwagi, powracają echem zerwanych do lotu, bijących o wodę skrzydeł: „…kwiat jeziora nabierał w usta kaczek z kaczętami / i wypuszczał na wolność jak zakurzony promień słoneczny”. Przeciw wojnie trzeba iść, cały czas iść; mówić, cały czas mówić; o kamienie ostrzyć myśli, słowami utrzymywać nóż w kieszeni przebaczenia i uczyć się, od poetki uczyć się poruszania „na koniuszkach piór”- aż poczujemy przypływ mocy i odwagi, w żadnym razie ślepej, precyzyjnie dosięgającej światła. Aż dziw, że z tych wierszy, rozdzierających ciszę, płynie taka siła spokoju o prawdę.
Ija Kiwa urodziła się w Doniecku, skąd wojna wygnała ją najpierw do Kijowa, potem do Lwowa. Wojna wygnała ją także z języka rosyjskiego. Włada biegle kilkoma językami, tłumaczy poezję polską, białoruską i angielską. Opublikowała książkę rozmów z białoruskimi pisarzami zaangażowanymi w walkę z reżimem. Tom „czarne róże czasu” przetłumaczyła Aneta Kamińska, w epilogu wzbogacając go o dwa swoje wiersze (jeden w tłumaczeniu Iji Kiwej) oraz o wiersz ukraińskiej poetki dedykowany tłumaczce. Na koniec do poetyckiego dialogu przyłącza się Alicja Rose, autorka posłowia oraz wiersza „Słuchając na zoomie, jak Ija Kiwa czyta wiersz o wojnie”. Tom otwiera nadająca ton całości „pierwsza kartka zimy”, ale na dziś wybieram inny wiersz:
***
ciągnie za rękaw dziecięcej łzy listopad
ty odstępujesz ją jak cukier w sklepiku sąsiada
mówisz sobie: poczekaj tam za lasem
widziano białe jelenie
mówisz: to czas powraca
jak odbicie w lustrze
i wybiega na ulice jak choroba
która nawlekła na oczy mury szpitala
powtarzasz: tam za horyzontem serca
jarzębina już rozpaliła ognie
i kiedy kładziesz ją pod język
– uczysz się ptasiej mowy
i toczysz ją jak puste butelki imion
i wyciskasz pamięci wyblakły atrament
tak między żebrami noc huśta swoje sztandary
żebyśmy uczyli się poruszać na koniuszkach piór
wbijamy więc w ziemię kulawy taniec
jak wbijają wojnę w życie każdego drzewa
–
Krzysztof Czyżewski
–
Wsparcie Ukrainy w tej okrutnej wojnie to bieg na długi dystans. Zwłaszcza teraz, w czas coraz ostrzejszej zimy, gdy wielu Ukraińcom brakuje światła i ciepła, nie możemy zaniechać pomocy. Program rezydencyjny Pogranicze/Ukraina trwa nieprzerwanie, a obecnie robimy wszystko, by go poszerzyć → .facebook.com
–
Wciąż potrzebujemy Państwa zaangażowania. Jest po temu nowa okazja: ruszają do drukarni tomiki z drugiej serii Biblioteki Poezji Ukraińskiej „W obliczu wojny”: Olha Brahina (tł. Julia Fiedorczuk i Natalia Trochym), Alja Hulijewa (tł. Joanna Lewandowska), Ija Kiwa (tł. Aneta Kamińska), Ołeh Kocarew (tł. Aneta Kamińska), Wasyl Machno (tł. Bohdan Zadura), Hanna Osadko (tł. Agnieszka Wolny-Hamkało i Krzysztof Czyżewski), Darija Suzdałowa (tł. Krzysztof Czyżewski), Iryna Szuwałowa (tł. Aneta Kamińska), Oksana Zabużko (tł. Bohdan Zadura) i Serhij Żadan (tł. Aleksandra Zińczuk).
–
Książki będą dostępne w połowie grudnia, ale już teraz można składać zamówienia i wpłacać darowizny. Pierwsza seria rozeszła się wspaniale, pozostały już tylko pojedyncze komplety. Dziękujemy ogromnie za hojne często darowizny. Wszystkie dziesięć tomików (nie będą sprzedawane pojedynczo) można nabyć wpłacając przelew z dopiskiem „Darowizna na wsparcie twórców z Ukrainy” w wysokości 50 zł lub więcej na konto Fundacji Pogranicze: konto PL: PL92 1240 5891 1111 0010 4401 1913 konto EUR: PL26124058911978001052340366 konto USD: PL53124058911787001042509362 BIC/SWIFT: PKOPPLPW Płatność PayPa → pogranicze.sejny.pl
–
Nie zapominajcie Państwo podawać adresów, na które mamy kierować przesyłkę. Jeśli to nie będzie możliwe przy przelewie, to można przez FB.
fot: Krzysztof Czyżewski
__________________________
Krzysztof Czyżewski – polski pisarz, reżyser i animator działań międzykulturowych, współtwórca Ośrodka „pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach oraz Fundacji Pogranicze. W 2011 wraz z zespołem Pogranicza, otworzył Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie. Inicjator programów dialogu międzykulturowego w Europie Środkowej, na Bałkanach, Kaukazie, Azji Środkowej, Indonezji, Bhutanie, Afryce Północnej i innych pograniczach świata. Wykładowca wielu uniwersytetów w Europie i USA; obecnie jest profesorem Uniwersytetu Bolońskiego i Rutgers University.