Przedstawiamy przekład wiersza Yusefa Komunyakaa,
laureata Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2021, udostępniony Portalowi poeciwsieci.pl przez Fundację im. Zbigniewa Herberta.
Zamek świętego Jerzego, Cape Coast
Kochałem się z tobą, a on tam był.
Siedzieliśmy na małym tarasie bungalowu
& godzinami słuchaliśmy, o czym mówi morze.
Nie musiałem podnosić głowy, żeby sprawdzać, czy jest tam nadal.
Dzień po dniu podążał za nami wzdłuż zaśmieconych plaż,
gdzie chłopcy paśli krowy,
a dziewczyny tańczyły dla chłopców,
do kantoru, a potem na rynek.
Zniknął, kiedy duch mojej matki
odwiedził mnie, zamyślonego, pod palmą,
ale był znów z nami w minibusie na wycieczce za miasto,
kiedy mijaliśmy kryte strzechą chaty.
Był na pewno, kiedy parę dolarów
przeszło z rąk do rąk & przepuszczono nas
szybko przez kontrolę, mijając strażników.
Stałem na lotnisku w Amsterdamie, popijałem
czerwone wino z kieliszka, na wpół zahipnotyzowany rojem barw
na obrazie Van Gogha, a on wciąż tam był, trwał ponuro w kącie.
Wszedłem do toalety, rozmyślając o W.E.B. DuBois,
pochowanym w mauzoleum, o jego książkach & archiwach
obracających się w proch, ale nawet w tej intymnej chwili on tam był,
ten widok: obsceniczny, bo zbudowano go,
żeby przetrwał wieki, mocniejszy niż ich domy & ołtarze.
Nasiona melona. Nasiona okry w pasatach
zmierzających ku nowemu światu. Wróciłem w tłum
nieznajomych, a on podążał za mną. Widziałem drogę,
którą podróżowali niewolnicy & czułem, że gdy go ujrzeli,
ich najwięksi bogowie upadli na kolana.
Skąd wziął mi się w ustach ten smak słonej wody?
Staliśmy w kolejce na następny samolot
& kiedy ten wzniósł się ponad miasto,
wiedziałem, że on tam jest, przemierza z nami Atlantyk.
Nie, to nie przeczucie, to raczej tęsknota. Znów byłem w Akrze,
spoglądałem w górę na katedralne sklepienie
budowli. Widziałem, jak statki o zmierzchu
kołysane Amazing Grace wypływają na grzbiety
fal. Gubernator stał na balkonie
z mieczem w dłoni, wskazywał kobietę
na dziedzińcu. Powiedział: Ta.
Przyprowadźcie mi tę wysoką, jędrną dziewkę.
Niewolnicze ręce wyciągnęły ją na środek,
oblali ją wiadrami wody, ale jeszcze
próbowała się bronić. Przygwoździli ją do ziemi.
Płakała. Popychali ją po schodach. Jeden stopień,
potem drugi. O nie, duch walki jeszcze jej nie opuścił,
ale gubernator miał absolutną władzę. Powiedział:
Znajdziecie tyranię języka w moich karbowanych kościach.
Znajdziecie poezję na każdej stronie Pisma.
Znajdziecie Bożą misję do spełnienia na tej przeklętej ziemi.
W tej jednej dziewce znajdziecie całe plemię, lecz ja ich złamię
nim jeszcze powstaną w łonie, zanim zostaną poczęci,
nim ktokolwiek o nich pomyśli. Chodź tutaj,
nie bój się, przyjdź do gubernatorskiej kwatery,
gdzie tworzy się prawa. Nie przyniosłem
głowy Pompejusza ani Jana Chrzciciela
na srebrnej tacy, ale do mnie należy twoja przeszłość,
teraźniejszość & przyszłość. Jesteś niezwykła.
Jesteś inna niż wszystkie. Tak,
złamię cię pięściami & pięciopalczastym biczem.
Złamię cię do szpiku & od stóp do głów,
lecz siostro, złamię cię najmocniej
czułymi słowami.
–
przekład: Katarzyna Jakubiak
–
foto: pixabay.com
–
______________
Yusef Komunyakaa, Afroamerykanin mieszkający w Stanach Zjednoczonych, weterana wojny w Wietnamie, poeta inspirujący się jazzem i bluesem. Muzyka jazzowa i bluesowa jest dla Komunyaki nie tylko źródłem tematów jego wierszy (jest on choćby autorem poematu o Charliem Parkerze) lecz również inspiracją do tworzenia librett operowych czy tekstów utworów muzycznych (np. australijskiej wokalistki jazzowej Pameli Knowles). Wykłada creative writing na New York University. Ma na swoim koncie liczne nagrody, obok Pulitzera także Wallace Stevens Award, Ruth Lilly Poetry Prize, William Faulkner Prize (przyznawaną przez Uniwersytet w Rennes) czy prestiżowe stypendium National Endowment for the Arts. Jego najnowsze książki poetyckie to „Emperor of Water Clocks” (2015) oraz „Everyday Mojo Songs of the Earth: New and Selected Poems” (2021).