9 kwietnia 2021 minął rok od śmierci Andrzeja Strumiłły.
Nad fotografią, którą zrobiłem przy starym modrzewiu w Maćkowej Rudzie, pisząc esej do wystawy o sacrum w jego dziele, która wkrótce zostanie otwarta w kieleckim Domu Praczki, układam jego życiorys, skreślając nadmiar słów, szukając esencji w nieprzebranej spiżarni vita activa/contemplativa tego najniezwyczajniej pracowitego człowieka o ciepłych dłoniach.
–
Całe życie przygotowywał się do lotu. Jednoskrzydły, z piętnem pamięci utraconego i tęsknotą za sobą innym.
–
Narodził się z mistrza Strzemińskiego, który kazał mu zamknąć oczy łakome świata, aby „zobaczyć obraz wewnętrzny”, oraz z czarnego kwadratu Malewicza, który jawił mu się jako lecący, więc romb.
–
Namiętnie podróżował, odzyskując Wschód – kraj „wielkiego odejścia” od iluzji. Był „ludzkim zwierzęciem, wierzącym w konieczność powrotu”, co potwierdził zapisem:
„Tam podążamy, gdzie jesteśmy”. Wraz z upływem lat zwolnił, nie ze zmęczenia – starość stała się dla niego ćwiczeniem duchowym, by nie przeoczyć mikromuszek z zeszytów Linneusza.
–
Tam, gdzie wcześniej cenił swój własny ślad, dostrzegł suchy liść. Do głosu doszło inne „ja”, szukające kupca „na kamień gniotący sumienie”. Czerń stała się modlitwą, a światłość popłomienną, po strawieniu ust, wypaleniu oczu, spopieleniu mózgu. Bliskość transcendencji sprawiała, że „maleją świątynie i ołtarze”.
–
„Malowałem skrzydła Dziś lecę”
–
Krzysztof Czyżewski
–
foto: Krzysztof Czyżewski
–
_________
Krzysztof Czyżewski – polski pisarz, reżyser i animator działań międzykulturowych, współtwórca Ośrodka „pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach oraz Fundacji Pogranicze. W 2011 wraz z zespołem Pogranicza, otworzył Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie. Inicjator programów dialogu międzykulturowego w Europie Środkowej, na Bałkanach, Kaukazie, Azji Środkowej, Indonezji, Bhutanie, Afryce Północnej i innych pograniczach świata. Wykładowca wielu uniwersytetów w Europie i USA; obecnie jest profesorem Uniwersytetu Bolońskiego i Rutgers University.
