Jaśnienia
Wiersze Janiny Osewskiej zebrane w tomie Jaśnienia, ułożone według starannie przemyślanego klucza, wyjaśniają sens poetyckiego zamysłu. Współgrają ze sobą forma i treść, a tytuły wierszy pozwalają przyjrzeć się biografii podmiotu lirycznego.
Nina niemalże od pierwszych chwil była indywidualistką.
od pierwszego dnia
wymykałaś się z rąk
nie dawałaś się sformatować (s.5).
Pierwsze wymknięcie się, pierwsza fotografia, pierwszy rok i poznawanie wsi. Potem Nina nie mieszkała już na wsi, gdyż matka złamała męski porządek świata (s.9), oswajała inność (s.13). Nina nie lubiła okularów (s. 14), ale za to lubiła tajemniczy ogród przy szkole (s. 15) i lodowisko. Pierwsze wagary Nina spędziła razem z czwartą ,,b” na targowisku.
Wędrowna dusza wnuczki (s. 20) rozpoczęła swój rejs od barwnych opowieści dziadka Jana. Potem była pierwsza żałoba po wróblu, tęsknota Radki do Bułgarii i pierwsza miłość. Wino wypite z tancerzami, studia i tęsknota. Potem wesele i praca. Pierwszy i kolejny poród i własny dom.
–
Nina była idealistką i poświęcała się
kosztem bliskich i intratnych propozycji innej pracy
–
gdyby wiedziała jaki wilk czyha w tym lesie
uciekłaby za plecy męża i skorzystała z szans
–
raczkującej demokracji która pączkowała
nowymi komórkami po zmianach prawa (s. 43)
–
W dalszej kolejności otarcie się o śmierć, osobiste tragedie i utrata nadziei. Ale
Nina twardniała na krzemień
po tak nagłej utracie nadziei
to znów miękła po jej odzyskaniu (s. 47)
–
Stopniowanie napięcia, nienachalne obrazowanie trudnych emocji pozwala czytelnikowi wniknąć w głąb, wiele zrozumieć. Kobieta doświadczona przez życie nie zmienia się w pokorną i nieporadną. Jest wciąż idealistką, z naręczem marzeń, poszukującą drogi do realizacji. Gdzie jej szuka i jaką znajduje? Co jest wspomożeniem? Odpowiedzi na te i inne pytania może znaleźć czytelnik w wierszach kończących tom.
–
Janina Osewska, Jaśnienia, Fundacja Słowo i Obraz, Augustów 2020
Krystyna Gudel
____________
Janina Osewska – poetka, fotograf, pedagog, animatorka życia literackiego, regionoznawca. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Academia Europaea Sarbieviana, The World Academy of Art and Culture i jest członkiem honorowym Maison Naaman pour la Culture w Libanie. W 2019 roku założyła Fundację Słowo i Obraz, której jest prezesem. Od roku 2004 prowadzi Kawiarenkę Literacką. Opublikowała tomiki: W stronę ciszy (2003), Do czasu przyszłego (2007), Do czasu przyszłego=Until the time to come (2019), Tamto (2015), Niebieska chwila (2017), który był nominowany do Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Orfeusz” w kategorii „Orfeusz Mazurski”, Usiądź ze mną na łące (2016), Jaśnienia (2020). Jej wiersze były tłumaczone na język angielski, niemiecki, ukraiński, litewski, czeski, mongolski, hiszpański. Publikowała w pismach literackich oraz antologiach w Polsce i na świecie. Była laureatką międzynarodowego konkursu poezji Polish American Poets Academy w USA (2004, 2006) oraz w Naji Naaman Literary Prize w Libanie (2019), finalistką Stokestown International Poetry Prize w Irlandii (2015). W roku 2019 zajęła drugie miejsce w konkursie poezji Foro Mundial de Arte y Letras „Ponte de Palabras 17” w Argentynie oraz otrzymała nagrodę od The World Academy of Art & Culture i World Congress of Poets podczas 39. Światowego Festiwalu Poezji w Indiach.
____________
Krystyna Gudel z d. Dyszkiewicz (rocznik 1959), emerytowana nauczycielka, mieszka w Suchowoli. Pracowała w Szkole Podstawowej w Zabielu i w Zespole Szkół w Jaświłach. Poetka, regionalistka, inicjatorka wydarzeń kulturalnych. Prowadzi warsztaty dla dzieci i spotkania autorskie z dorosłymi. Stypendystka Marszałka Województwa Podlaskiego na rok 2019. Należy do NKL w Białymstoku i do Stowarzyszenia Autorów Polskich II Oddział w Warszawie. Wydała 9 tomów poetyckich: Sady pozostawione (2003), Stopy na ścieżkach (2008), Tam rodziły się tęsknoty (2011), Stąd (2015), Którędy do domu? (wiersze dla dzieci) (2016), Pielgrzymka codzienna (2018), Ziemi swojej i ludziom (2019), Jeszcze z tobą zatańczę (2020), Spacery kota Mateusza i inne wiersze (wiersze dla dzieci) (2020). Ponadto zebrała i opublikowała wspomnienia wojenne w książce Historie pazurem wojny kreślone (2017), jest autorką tekstów do dwóch przewodników po gminie Suchowola, pisze do kwartalnika Biebrzańskim Szlakiem, jej utwory ukazały się w ponad 120 antologiach, almanachach i publikacjach pokonkursowych. Kolekcjonuje ołówki.
