SŁÓWKO DO JASI OSEWSKIEJ
Śniłaś mi się. W nocy z 8 na 9 sierpnia. Trzykrotnie. I trzykrotnie odchodziłaś do Pana. Po każdym przebudzeniu sen wracał, jakby chciał mnie ze sobą oswoić, jakbyś chciała zdążyć opisać mi swój ostatni „świt”: „wtulona w ciszę/kładę palec/na twoich ustach”.
Rano, do pracy, wstałem z niepokojem. Opowiedziałem o śnie żonie, a potem znajomej poetce. W głowie pulsował mi fragment Twojego wiersza:
„uczysz się miejsc spokojnego trwania
pomiędzy było i jest
oswajasz niepojęte zbieżności dat
uczysz się budzić z przeszłości
stając na równych nogach płynącego czasu
i modlisz się o jego trwanie”.
Wiem, że żadna chwila nie jest dobra dla człowieka, by umrzeć, ale wiem też, że Bóg zawsze wybiera człowiekowi jej najlepszy moment. On wie znacznie więcej o życiu niż my, którzy często na oślep odrzucamy od siebie świadomość, że śmierć jest tak bardzo życiowa.
Może więc 9 sierpnia to dobry dzień na narodziny dla nieba? Jego patronką jest przecież Edyta Stein, doktor Kościoła katolickiego, czczona jako Święta Teresa Benedykta od Krzyża. Myślałem o tym również wieczorem, gdy dowiedziałem się, że jesteś już w objęciach Boga. To powinna być wiadomość piękna i radosna, a jednak raniła serce. Znaliśmy się przecież kilka naprawdę dobrych lat. W tym czasie pisałaś wiersze, organizowałaś warsztaty poetyckie, kawiarenkę literacką, Konkurs Jednego Wiersza, prowadziłaś Fundację Słowo i Obraz, wydawałaś książki, które zyskiwały rozgłos w całym kraju. Wspierałaś artystów nie tylko z rodzinnej Augustowszczyzny, którą tak ukochałaś, ale również z innych części Polski. I choć Twoja prośba zawarta w jednej z książek: „Aniele Stróżu/prowadź do ciszy” spełniła się, to wybacz, nadal nie dowierzam Twojemu odejściu. Żyję tak, jak prosił ksiądz Jerzy Sikora po złożeniu Twego ciała do grobu, a więc jakbyś cały czas była wśród nas. Wiara w świętych obcowanie nie pozwala zresztą myśleć i czuć inaczej. Jestem, jesteśmy dziś trochę jak dzieci z Twojego wiersza pod tym samym tytułem, które:
„uczepione chmur – pod żaglami wiary –
żeglują do słońca i gwiazd
a potem budują własne światy
metr nad rzeczywistością
lub ściągnięte przez prawa egzystencji
twardo stąpają
po rozżarzonych węglach ziemi”.
Niewiele rozumiemy z Twojego milczenia, choć objawia się w nim niewidzialny Bóg.
„Zamykam oczy, widzę ciało, nieruchome, nieżywe,
na wyciągnięcie ręki. Przepełnia mnie niemy żal.
Żal i złość, bo widzę jak leżymy obok siebie,
ja na kanapie ze skóry, a ty w trumnie z dębu.
(..) Nic nie rozumiem; leżę cicho, martwo wsłuchana
w swój oddech.”
– pisałaś w wierszu „List do T. Wspomnienie wieczoru z początku listopada 2003”.
Dziś i my możemy powtórzyć Twoje słowa. Wiemy, że nie uśmiechniesz się do nas, nie podasz dłoni, nie spojrzysz w oczy. Mamy jednak świadomość, że jesteśmy oddzieleni od siebie zaledwie na „Niebieską chwilę”, jedynie „Do czasu przyszłego”, w którym spełni się Twoje marzenie, by ludzie pióra spotkali się na zorganizowanym przez Ciebie festiwalu poetyckim.
Daję Ci słówko, że tak będzie. Będziemy czytać wiersze i cieszyć się życiem, i „weźmiemy niebo/na świadka”. A od dziś pisz swój nowy, nieziemski życiorys, rozkoszując się przebywaniem w jedynym, prawdziwie twórczym i pełnym miłości, Słowie.
Erazm Stefanowski
_____________________________________
Janina Osewska (1955-2023) – poetka, pasjonatka fotografii, regionoznawca, animatorka życia literackiego, wydawca. Urodziła się i mieszkała w Augustowie. Za twórczość poetycką nagradzana była w USA, Irlandii, Libanie, Indiach, Argentynie, Turcji, Polsce. Jej wiersze tłumaczone były na kilkanaście języków. Należała do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Stowarzyszenia Academia Europaea Sarbieviana, The World Academy of Art And Culture, była członkiem honorowym Maison Naaman pour la Culture w Libanie. Założyła Fundację Słowo i Obraz, której była prezesem. Opublikowała tomy wierszy: „W stronę ciszy” (2003), „Do czasu przyszłego” (2007), „Tamto” (2015), „Niebieska chwila” (2017 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz Mazurski), „Do czasu przyszłego = Until the time to come” (2019), „Jaśnienia” (2020 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz Mazurski, wyróżnienie Kapituły Nagrody Literackiej im. ks. Jana Twardowskiego), „Listy i stacje” (2021), „Być / to be / ser y estar” (2022). W 2011 roku wydała album fotografii „Okruchy”, który był nominowany do nagrody w konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek „Najpiękniejsze Książki Roku 2011” oraz do Athens Photo Festival” (2015). Była koordynatorką projektów literackich „Augustów w poezji” (2007) oraz „Ziemia augustowska w prozie i poezji” (2008), które zakończyły się wydaniem antologii poezji pt. „Tam prosto do Augustowa” oraz antologii prozy i poezji pt. „Opowieść o Ziemi Augustowskiej”. W 2021 roku wydała antologię poetycką „Wiersze od Augustowa”.
–
–
Erazm Stefanowski – urodził się w 1976 roku w Augustowie, gdzie mieszka i pracuje. Poeta, prozaik, felietonista, eseista, krytyk literacki. Debiutował w 1996 roku w „Przeglądzie Augustowskim”. Jego twórczość prezentowana była w lokalnej i ogólnopolskiej prasie, almanachach i antologiach poetyckich, m. in. w Tam prosto do Augustowa (2007), Opowieść o ziemi augustowskiej (2008) i Wiersze od Augustowa (2021), a także na antenie Polskiego Radia. Współpracuje z miesięcznikiem „Nasz Sztabiński Dom”. Stypendysta Burmistrza Miasta Augustowa w dziedzinie twórczości literackiej (2019) i Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury i opieki nad zabytkami (2023). Autor zbioru opowiadań Nie wiary godne (2014) oraz tomów poetyckich: Zaprawione mirrą (2006), Oskarżony Jezus Ch. (2018), za który otrzymał nagrodę Burmistrza Miasta Augustowa, Lipcowe anioły (2019) oraz Za grosz świętości (2022 – Nagroda Burmistrza Miasta Augustowa). Tom Lipcowe anioły, dedykowany ofiarom obławy augustowskiej, wyróżniono nominacją do Nagrody Poetyckiej im. K. I. Gałczyńskiego w kategorii Orfeusz Mazurski (2020). Wiersze poety z tego zbioru stały się inspiracją dla Ignacego Zalewskiego do skomponowania symfonii kameralnej pt. Podziemne ptaki na sopran, klarnet, orkiestrę smyczkową i instrumenty perkusyjne. Jej prawykonanie miało miejsce 12 lipca 2022 roku w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku z okazji Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej.
